Là một người đam mê bóng đá, hẳn bạn đã nghe nhắc đến cụm từ “FA Cup” không ít lần. Đây là một trong những giải đấu giàu truyền thống và mang đậm dấu ấn lịch sử nhất của làng túc cầu thế giới. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ FA Cup là gì, nguồn gốc ra đời ra sao và vì sao giải đấu này lại được xem là niềm tự hào của bóng đá Anh. Cùng bigbendcoffee.com tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!
Giải đấu FA Cup là gì?
FA Cup, tên đầy đủ là The Football Association Challenge Cup, là giải đấu bóng đá lâu đời nhất thế giới, được tổ chức thường niên tại Anh kể từ năm 1871. Giải đấu này do Liên đoàn bóng đá Anh (FA) sáng lập, vì vậy được đặt theo tên viết tắt của tổ chức này. Ở Việt Nam, người hâm mộ thường gọi đơn giản là “Cúp FA” hoặc “FA Cup”.
Mục tiêu ban đầu của FA Cup là tạo nên một sân chơi chung cho các câu lạc bộ trong nước, từ nghiệp dư đến chuyên nghiệp, có cơ hội tranh tài với nhau. Nước Anh vốn được xem là cái nôi của bóng đá, nơi hội tụ nhiều đội bóng hàng đầu thế giới như Manchester United, Liverpool, Arsenal, Chelsea hay Manchester City. Chính vì vậy, ngay từ những năm đầu, FA Cup đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm lớn từ người hâm mộ trong và ngoài nước.
Hiện nay, FA Cup vẫn giữ được vị thế quan trọng trong hệ thống thi đấu của bóng đá Anh. Đây không chỉ là nơi vinh danh các đội bóng mạnh mà còn là cơ hội để những “chú ngựa ô” từ các hạng đấu thấp hơn tạo nên kỳ tích, làm nên những câu chuyện cổ tích đầy cảm xúc trong lịch sử bóng đá.
Giải đấu này còn là cơ hội để các cầu thủ trẻ khẳng định bản thân, các huấn luyện viên thử nghiệm chiến thuật và các đội bóng tạo dựng danh tiếng. Dù trải qua hơn 150 năm, FA Cup vẫn giữ nguyên giá trị về tinh thần thể thao, sự công bằng và khát khao chiến thắng.
Lịch sử hình thành và phát triển của FA Cup
Liên đoàn bóng đá Anh (FA) được thành lập vào năm 1863, và chỉ tám năm sau, vào tháng 11 năm 1871, họ quyết định tạo ra một giải đấu chính thức để các đội bóng trong nước có thể thi đấu cùng nhau. Giải đấu ấy được đặt tên là FA Cup, lấy theo tên của Liên đoàn.
Mùa giải đầu tiên của FA Cup diễn ra vào năm 1872, với nhà vô địch đầu tiên là câu lạc bộ Wanderers FC. Đội bóng này cũng bảo vệ thành công ngôi vương ở mùa giải kế tiếp. Từ mùa 1888–1889, FA Cup bắt đầu có các vòng sơ loại, giúp định hình thể thức tổ chức hiện đại hơn.
Trong giai đoạn hai cuộc Chiến tranh thế giới, giải đấu bị gián đoạn do điều kiện lịch sử. Tuy nhiên, ngay sau khi hòa bình lập lại, FA Cup nhanh chóng trở lại và tiếp tục khẳng định vị thế là một phần không thể thiếu của bóng đá Anh. Đặc biệt, mùa giải 1980–1981 đánh dấu cột mốc 100 năm của FA Cup, thể hiện sức sống bền bỉ của giải đấu này qua thời gian.
Trải qua hơn một thế kỷ, FA Cup không chỉ mang ý nghĩa thể thao mà còn là biểu tượng văn hóa, niềm tự hào của người dân xứ sở sương mù.
Thể thức thi đấu và quy định của FA Cup
FA Cup thường bắt đầu từ tháng 8 và kéo dài đến tháng 5 năm sau. Tất cả các câu lạc bộ bóng đá ở Anh, từ nghiệp dư cho đến chuyên nghiệp, đều có quyền đăng ký tham dự. Mỗi mùa giải, số lượng đội bóng góp mặt có thể lên tới hơn 700 đội – con số cho thấy quy mô và sức lan tỏa của giải đấu.
Các đội sẽ trải qua nhiều vòng loại trước khi bước vào vòng đấu chính thức. Sau 5 vòng sơ loại, các đội mạnh nhất sẽ được chọn để tiến vào vòng 1. Những câu lạc bộ thuộc giải Ngoại hạng Anh và Hạng nhất Anh chỉ bắt đầu thi đấu từ vòng 3, nhằm đảm bảo tính công bằng cho các đội ở hạng thấp.
Từ vòng tứ kết trở đi, nếu hai đội hòa sau 90 phút, trận đấu sẽ được kéo dài sang hiệp phụ. Nếu vẫn không phân định được thắng bại, hai đội sẽ bước vào loạt sút luân lưu 11m để tìm ra đội chiến thắng. Quy định này đã thay thế thể thức cũ là “đá lại trận hòa”, giúp lịch thi đấu được rút gọn và hấp dẫn hơn.
Đặc biệt, từ mùa giải gần đây, FA Cup cho phép mỗi đội thay tối đa 5 cầu thủ trong một trận đấu, trong đó có thêm 1 quyền thay người trong hiệp phụ. Ngoài ra, đội vô địch FA Cup sẽ giành quyền tham dự Europa League mùa kế tiếp, cùng với suất tranh Siêu Cúp Anh với đội vô địch Premier League. Đây là phần thưởng danh giá, khẳng định vị thế và năng lực của đội bóng trong hệ thống bóng đá châu Âu.
Những đội bóng giàu thành tích nhất lịch sử FA Cup
Tính đến mùa giải 2025, Arsenal vẫn đang là đội bóng giữ kỷ lục vô địch FA Cup nhiều nhất, với tổng cộng 14 danh hiệu. Theo sau là Manchester United với 12 lần đăng quang. Các câu lạc bộ khác như Chelsea, Tottenham và Liverpool cũng nhiều lần lên ngôi, góp phần làm nên bức tranh đa sắc của lịch sử giải đấu.
Gần đây nhất, Manchester City dưới thời Pep Guardiola đã thể hiện sức mạnh tuyệt đối khi liên tục góp mặt ở các vòng đấu cuối cùng. Họ không chỉ chinh phục Premier League mà còn thể hiện tham vọng lớn tại FA Cup, minh chứng cho sự ổn định và chiều sâu đội hình của mình.
Trong khi đó, những đội bóng nhỏ hơn như Wigan Athletic hay Portsmouth từng tạo nên những bất ngờ lịch sử khi vô địch hoặc lọt vào chung kết, chứng minh rằng FA Cup là giải đấu nơi mọi điều kỳ diệu đều có thể xảy ra.
Kết luận
Qua những thông tin trên, bạn đọc hẳn đã hiểu rõ hơn FA Cup là gì và vì sao giải đấu này lại có sức hút đặc biệt đến vậy. Đây không chỉ là nơi hội tụ của những đội bóng hàng đầu nước Anh, mà còn là biểu tượng lịch sử của bóng đá thế giới. Với người hâm mộ, mỗi mùa FA Cup là một hành trình cảm xúc, nơi bất ngờ và vinh quang luôn song hành.